- Admin
- 17 NOVEMBER 2025
จะเกิดอะไรขึ้นถ้าหากนายจ้าง "ไม่ชำระเงินสมทบประกันสังคม" จะเสี่ยงกฎหมายข้อไหนบ้าง
บทความนี้จะพาไปทำความเข้าใจแบบง่าย ๆ ว่า การไม่ชำระเงินสมทบประกันสังคมมีผลอย่างไร ใครบ้างที่จะได้รับผลกระทบ และควรจัดการอย่างไรเพื่อไม่ให้เรื่องเล็ก ๆ กลายเป็นปัญหาใหญ่ที่ตามแก้ไม่จบ
รายละเอียด
1. เงินสมทบประกันสังคมคืออะไร และทำไมต้องจ่าย?
เงินสมทบประกันสังคมคือเงินที่นายจ้างและลูกจ้างร่วมกันจ่ายเข้ากองทุนตามกฎหมาย เพื่อให้ลูกจ้างได้รับความคุ้มครอง เช่น ค่ารักษาพยาบาล คลอดบุตร ทุพพลภาพ ว่างงาน และบำนาญชราภาพ
ถ้ามีลูกจ้าง 1 คนขึ้นไป นายจ้าง “ต้อง” ส่งเงินสมทบ
เพราะถือเป็นหน้าที่ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม ไม่ใช่ตัวเลือก
2. ถ้านายจ้างไม่ส่งเงินสมทบ จะมีผลอย่างไร?
2.1 ความผิดตามกฎหมาย
การไม่ส่งเงินสมทบ ไม่ส่งภายในกำหนด หรือหักเงินลูกจ้างแล้วไม่นำส่ง — ล้วนเป็นความผิดตามกฎหมาย และมีโทษดังนี้:
- อาจถูกลงโทษจำคุก (โทษอาญา)
- ถูกสั่งปรับ
- ถูกเรียกเก็บ “เงินเพิ่ม” อัตรา 2% ต่อเดือนของยอดที่ค้าง
- หากค้างนานจนถูกดำเนินคดี อาจถูกอายัดหรือยึดทรัพย์สินของบริษัทเพื่อชำระหนี้
2.2 ผลกระทบต่อพนักงาน
แม้ลูกจ้างจะไม่ได้ผิดอะไร แต่กลับต้องเผชิญผลกระทบ เช่น:
- ไม่สามารถใช้สิทธิประกันสังคมบางประการได้
- สิทธิกรณีว่างงานอาจไม่สมบูรณ์
- สิทธิการรักษาพยาบาลอาจถูกทบทวน
- ต้องเสียเวลาไปติดต่อประกันสังคมเพื่อตรวจสอบสิทธิย้อนหลัง
ซึ่งสิ่งเหล่านี้กระทบความเชื่อมั่นของพนักงานต่อองค์กรโดยตรง
2.3 ผลกระทบต่อธุรกิจและภาพลักษณ์องค์กร
- พนักงานหมดความเชื่อใจในนายจ้าง
- เสี่ยงถูกร้องเรียนจนกลายเป็นประเด็นสาธารณะ
- ภาพลักษณ์ความน่าเชื่อถือของบริษัทลดลง
- ส่งผลต่อการรับสมัครคนใหม่ เพราะข้อมูลนี้ตรวจสอบย้อนหลังได้
3. ตัวอย่างสถานการณ์ที่พบได้บ่อย
- นายจ้างหักเงินพนักงานทุกเดือน แต่ไม่นำส่ง → ผิดกฎหมายทันที
- ลืมส่งเงินสมทบเกินกำหนด 15 ของเดือนถัดไป → ต้องเสียเงินเพิ่ม 2%
- ไม่ขึ้นทะเบียนผู้ประกันตนให้พนักงานใหม่ภายใน 30 วัน → มีโทษปรับ
- ค้างชำระหลายเดือน → สำนักงานประกันสังคมสามารถยึดทรัพย์บริษัทรายได้
4. วิธีป้องกันไม่ให้เกิดปัญหานี้
4.1 จัดระบบ HR และเงินเดือนให้เป็นมาตรฐาน
ใช้ระบบที่มีการคำนวณและส่งเงินสมทบอัตโนมัติ ลดความผิดพลาดจากการทำงานด้วยมือหรือการลืม
4.2 ตรวจสอบยอดเงินสมทบทุกเดือน
ควรตรวจให้แน่ใจว่าเงินสมทบถูกส่งครบและตรงเวลาภายในวันที่ 15
4.3 ให้พนักงานตรวจสอบสิทธิของตัวเองเป็นประจำ
ช่วยป้องกันการตกหล่น และเป็นสัญญาณให้นายจ้างรู้ว่าระบบอาจมีปัญหา
4.4 จัดทำเอกสารและสลิปเงินเดือนให้โปร่งใส
เพื่อให้พนักงานทราบว่าหักเงินสมทบเท่าไร และมั่นใจว่าบริษัททำตามกฎหมาย
สรุป
การไม่ชำระเงินสมทบประกันสังคมไม่ใช่แค่ “ลืมส่ง” หรือ “เรื่องเล็กน้อย” แต่เป็นปัญหาใหญ่ที่ส่งผลทั้งด้านกฎหมาย การเงิน และความน่าเชื่อถือของธุรกิจ เสี่ยงต่อการถูกปรับ ถูกดำเนินคดี และกระทบความเชื่อมั่นของพนักงานโดยตรง
ในมุมขององค์กร การทำถูกต้องตั้งแต่แรกคือทางเลือกที่คุ้มค่าที่สุด เพราะการบริหารงานบุคคลที่โปร่งใสและมีมาตรฐานไม่เพียงป้องกันปัญหา แต่ยังช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้ทั้งพนักงานและสังคม
ถ้านายจ้างทำตามกฎหมายอย่างถูกต้อง ธุรกิจจะเดินหน้าอย่างมั่นคง พนักงานมั่นใจ องค์กรเติบโต และไม่ต้องตามแก้ไขปัญหาย้อนหลังให้เสียเวลาเลย
